Status Domicyl to termin wciąż nie do końca znany i rozumiany, nawet przez osoby mieszkające za granicą. Czy jest on tożsamy ze statusem rezydentury? Jakie są rodzaju statusu Domicyl? Jak ubiegać się o jego zmianę? W artykule odpowiadamy na te pytania.
Termin “Domicyl” pochodzi z języka łacińskiego (łac. “domicilium”) i oznacza “miejsce zamieszkania”. Termin ten stosowany jest do określenia stałego miejsca zamieszkania osoby prywatnej, siedziby osoby prawnej lub miejsca dopełniania zobowiązań finansowych. Ogólnie rzecz ujmując, chodzi o państwo, w którym dana osoba decyduje się mieszkać, pracować i budować relacje społeczne.
Żyjemy w czasach, które charakteryzują się dużą łatwością w podróżowaniu i zmienianiu miejsca zamieszkania. Wielka Brytania, Malediwy, Tajlandia – może się zdarzyć, że przez całe swoje życie będziemy zamieszkiwać kilka państw, a w nich pracować i budować rodzinę, choć nie będziemy posiadać tam obywatelstwa. Jakim regulacjom prawnym wówczas podlegamy? To właśnie wyjaśnia status Domicyl, dlatego tak ważne jest, aby go znać.
Nie do końca. W niektórych przypadkach status “domicilium” oraz “residency” są równoważne, zaś w innych są rozpatrywane zupełnie oddzielnie. Przykładem jest choćby rozliczanie podatku dochodowego. To właśnie od poszczególnego statusu (residency, ordinary residency, domicile i deemed domicile) zależy to, jak wysoki podatek trzeba będzie zapłacić.
Prawo wyróżnia trzy rodzaje statusu Domicyl:
Poniżej omówimy szczegóły każdego z rodzajów statusu Domicyl.
Status Domicyl z pochodzenia nabywany jest w chwili urodzenia. To status, który dziedziczy po ojcu lub, jeżeli rodzice nie są po ślubie, po matce. Najczęściej jest to kraj, który jednocześnie jest miejscem naszego urodzenia, ale nie zawsze tak jest. W tym miejscu warto zwrócić uwagę na różnicę pomiędzy rezydentem Wielkiej Brytanii, a domicile of origin. Ogromna liczba osób żyjąc i pracując w UK zdobywa status rezydenta, ale jeżeli mają oni w planach powrót do ojczyzny, nie mogą nabyć statusu domicile of origin. Nie ma przy tym znaczenia, jak bardzo odległe są to plany.
Mieszkając w Wielkiej Brytanii i mając ukończony 16 rok życia, możemy starać się o uzyskanie statusu Domicyl. Zamieszkując Szkocję możemy nawet ubiegać się o to wcześniej. Mowa tu konkretnie o statusie domicile of choice, który przysługuje osobom decydującym się na życie w Wielkiej Brytanii. Zanim jednak przystąpimy do wypełniania wniosku, warto upewnić się, czy spełniamy wymagania niezbędne do otrzymania statusu domicile of choice. HMRC, podczas rozpatrywania wniosków bierze pod uwagę następujące czynniki:
Dodatkowo musimy udowodnić, że naprawdę zamierzamy pozostać na stałe w kraju, w którym staramy się o status domicile of choice. Dobrze jest również wykazać brak związku emocjonalnego z krajem swojego pochodzenia. Dla HMRC będzie to znak, że najprawdopodobniej nie będziemy odczuwali potrzeby opuszczania Wielkiej Brytanii, by z powrotem wrócić do kraju pochodzenia.
Do ukończenia 16 roku życia status Domicyl dziecka pokrywa się ze statusem rodzica lub prawnego opiekuna. Jeżeli opiekun zdecyduje się na uzyskanie statusu domicile of choice w innym kraju i zostanie on przyznany, status dziecka również ulegnie zmianie. Możemy zatem powiedzieć, iż dzieci nie mają możliwości wyboru kraju, w którym chcą uzyskać status Domicyl, gdyż decydują o tym jego rodzice lub prawni opiekunowie.
Wielu osobom zależy na zmianie statusu Domicyl. Jest to podyktowane głównie korzyściami podatkowymi. Przykładowo, rezydenci UK, którzy nie są domicylami, mają możliwość skorzystania z Remittance Basis. Jest to opcja pozwalająca uniknąć opodatkowania pieniędzy przelanych lub przywiezionych z kraju ojczystego do UK.
Wyobraźmy sobie, że pan Rafał z Polski mieszka w Wielkiej Brytanii od 10 lat. Podjął tam pracę, założył rodzinę, zaadoptował psa i wraz z żoną kupił dom. Niedawno podjął decyzję, że jest pewien, iż nie wróci do Polski. Efektem tej decyzji była sprzedaż mieszkania w Polsce oraz zamknięcie wszystkich kont bankowych w ojczyźnie. Co zatem musi zrobić pan Rafał, aby uzyskać status Domicyla w Wielkiej Brytanii?
W przypadkach takich jak powyższy stosowany jest bilans prawdopodobieństwa, a jego zadaniem jest oszacowanie, jak duże są szanse, że pan Rafał na pewno nie wróci do ojczyzny. Do bilansu brane są pod uwagę różne czynniki, które mogą świadczyć o tym, że dana osoba faktycznie ma zamiar zostać w danym kraju do końca swoich dni. Co zatem może o tym świadczyć?
W przypadku pana Rafała istnieją zatem przesłanki ku temu, aby przyznać mu status domicile of choice w Wielkiej Brytanii.
Ubieganie się o nadanie lub zmianę statusu Domicyl powinno być poprzedzone dokładną analizą. Jeśli nie mamy pewności, jaki status będzie dla nas korzystniejszy z punktu widzenia opodatkowania, warto zwrócić się o radę do biur podatkowych w UK.
Magda Mikulska
Wisetax founder
